آموزش دستور DOCTYPE در HTML

زبان HTML هم مانند هر زبان دیگر نسخه های مختلفی دارد که به مرور زمان تغییر کرده و این نسخه ها تفاوت هایی با یکدیگر دارند. معمولا مرورگرها از نسخه ...

زبان HTML هم مانند هر زبان دیگر نسخه های مختلفی دارد که به مرور زمان تغییر کرده و این نسخه ها تفاوت هایی با یکدیگر دارند. معمولا مرورگرها از نسخه های متفاوت اچ تی ام ال پشتیبانی می کنند.

وقتی مرورگرها یک صفحه html را باز می کند، به طور خودکار تشخیص می دهند که کدها را با استفاده از چه نسخه ای تفسیر کرده و نمایش دهند. در این حالت ممکن است مرورگرهای مختلف در تشخیص نسخه html دچار اشتباه شوند و در این صورت پردازش و نمایش عناصر مختلف در صفحه در مرورگرهای مختلف به شیوه های مختلف صورت می گیرد و شما صفحه را در مرورگرهای مختلف به هم ریخته مشاهده می کنید. برای حل این مشکل DOCTYPE به کمک می آید.

DOCTYPE چیست؟

DOCTYPE جزو تگ های html نیست. در واقع DOCTYPE یک دستور و اعلان است که به مرورگر کمک می کند تا نسخه درست html را تشخیص دهد و از به هم ریختگی صفحه در مرورگرهای مختلف جلوگیری کند.

استفاده از DOCTYPE اختیاری است اما کنسرسیوم جهانی وب (W3C) تاکید می کند که از آن استفاده شود.

استفاده از DOCTYPE در نسخه های مختلف

استفاده از DOCTYPE در نسخه های ماقبل HTML 5 به طور مثال HTML 4.01 و XHTML 1.0 در عمل اجباری است، هر کدام از این نسخه ها در تعریف DOCTYPE به چند نوع فایل DTD (مخفف Document Type Definition) مختلف برای هدف های متفاوتی ارجاع می دهند. فایل های DTD حاوی قوانین استانداردی هستند که مرورگرها با پیروی از آنها تگ های مجاز و ساختار کدنویسی صفحه را پردازش و نوع سند را درک می کنند.

- استاندارد HTML 4.01 Strict

در این نسخه مرورگر از استاندارد یک فایل با نام strict.dtd پیروی می کند و طبق قوانین این فایل استفاده از استایل CSS (مخفف Cascading Style Sheets) برای کدنویسی استاندار صفحات وب مجاز بوده و توصیه شده، در مقابل استفاده از تگ فریم ست (frameset)، نوشتن متون در خارج از چارچوب تگ های استاندارد، استفاده از صفت هایی مانند bgcolor، استفاده از برخی تگ های HTML منسوخ شده (مانند font) و... به لحاظ استاندارد کدنویسی مجاز نیست و نباید در سورس صفحه وب استفاده شود، برای تعریف این استاندارد باید متن راهنمای زیر را در بالاترین قسمت صفحه درج کنیم:

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">

- استاندارد HTML 4.01 Transitional

نسخه Transitional در مقایسه با استاندارد Strict محدودیت کمتری دارد و استفاده از خاصیت های معرف ویژگی های ظاهری (مانند bgcolor، background و...) در آن مجاز است (البته تا آنجا که می شود بهتر است برای جلوه های ظاهری از استایل CSS به جای خاصیت های تگ های HTML استفاده کنیم)، این استاندارد برای سازگاری با مرورگرهای خیلی قدیمی که از CSS پشتیبانی نمی کنند نیز مناسب است، استفاده از تگ فریم ست (frameset) در این نسخه مجاز نمی باشد، برای تعریف این استاندارد باید متن راهنمای زیر را در بالاترین قسمت صفحه درج کنیم:

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/loose.dtd">

- استاندارد HTML 4.01 Frameset

دستورالعمل فایل DTD در این نسخه دقیقا مشابه نسخه HTML 4.01 Transitional است، با این تفاوت که در اینجا استفاده از تگ frameset مجاز است، تگ frameset برای صفحاتی به کار می رود که مبتنی بر فریم یا صفحات خارجی هستند و با قرار دادن تگ های frame در درون تگ frameset امکان فرمت بندی و تنظیم موقعیت سطرها و ستون ها (Rows و Columns) میسر می شود، به طور مثال:

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Frameset//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/frameset.dtd">

- استاندارد XHTML 1.0 Strict

کنسرسیوم جهانی وب (W3C) با هدف توسعه و انعطاف پذیری بیشتر HTML و پشتیبانی از قابلیت های زبان XML (مخفف Extensible Markup Language) در صفحات وب نسخه ترکیبی از HTML و XML را با نام XHTML (مخفف Extensible HyperText Markup Language) معرفی کرده است، در این استاندارد قواعد زبان HTML ساده توسعه یافته و با قواعد XML ترکیب شده است، از آنجایی که HTML متداول خود از استاندارد SGML (مخفف Standard Generalized Markup Language) پیروی می کند و به این خاطر نسبت به XML محدودیت هایی دارد استفاده از XHTML به جهت سازگاری و در اختیار قرار دادن امکانات بیشتر توسط W3C توصیه شده است.

در استاندارد XHTML 1.0 Strict تقریبا تمام قواعد HTML 4.01 Strict به طور یکسان وجود دارد، ضمن اینکه سند XHTML باید از اصول نگارشی XML نیز پیروی کند (به طور مثال تگ های یکتا باید با یک / بسته شوند مانند </ br>)، همچنین امکان استفاده از قابلیت هایی مانند CDATA وجود دارد، CDATA برای ترکیب کدهای JavaScript و XHTML استفاده می شود و به این شیوه امکان تجزیه صحیح سورس کدها برای برنامه ها ممکن می شود به فرض:

برای تعریف این استاندارد باید متن راهنمای زیر را در بالاترین قسمت صفحه درج کنیم:

<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">

- استاندارد XHTML 1.0 Transitional

این استاندارد نیز مشابه HTML 4.01 Transitional است، ضمن اینکه سند XHTML باید از اصول نگارشی XML نیز پیروی کند، برای تعریف این استاندارد باید متن راهنمای زیر را در بالاترین قسمت صفحه درج کنیم:

<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">

- استاندارد XHTML 1.0 Frameset

این استاندارد نیز مشابه HTML 4.01 Frameset است، ضمن اینکه سند XHTML باید از اصول نگارشی XML نیز پیروی کند، برای تعریف این استاندارد باید متن راهنمای زیر را در بالاترین قسمت صفحه درج کنیم:

<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Frameset//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-frameset.dtd">

XHTML 1.1

<!DOCTYPE html PUBLIC “-//W3C//DTD XHTML 1.1//EN” “http://www.w3.org/TR/xhtml11/DTD/xhtml11.dtd”>

تعریف DOCTYPE در HTML5

HTML در نسخه 5 (جدیدترین نسخه در حال حاضر) از استاندارد SGML (مخفف Standard Generalized Markup Language) پیروی نمی کند لذا در این نسخه به فایل های DTD ارجاع نمی دهیم و به دستورالعمل های این فایل احتیاجی نداریم، در سند HTML5 تنها کافی است DOCTYPE را به شکل زیر درج کنیم:

<!DOCTYPE html>

به طور مثال این یک نمونه کدنویسی صفحه وب در HTML نسخه 5 است:

<!DOCTYPE html>
<html lang="fa">
<head>
<meta charset="utf-8">
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1">
<title>سند HTML5</title>
</head>
<body>
<p>نمونه کدنویسی صفحه وب در HTML نسخه 5</p>
</body>
</html>

در واقع استفاده از DOCTYPE در HTML نسخه 5 بسیار ساده و کوتاه شده است و علاوه بر این خیلی از سختگیری های نسخه های قبلی در HTML5 وجود ندارد به فرض استفاده از تگ br در هر دو حالت زیر مجاز است:

همچنین هنگام ترکیب کدهای JavaScript و HTML نیازی به در نظر گرفتن CDATA نیست.